Η χρονιά που πέρασε έχει ήδη καταγραφεί ως μία από τις σκληρότερες και δυσκολότερες περιόδους για την ελληνική κοινωνία. Για το νέο έτος, είναι διάχυτη η απαισιοδοξία των πολιτών για την ακόμα μεγαλύτερη και σε βάθος κρίση που εισερχόμαστε. Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την τρόικα, υλοποιώντας την πιο ακραία ταξική και δεξιά πολιτική των τελευταίων δεκαετιών, επιτείνει τα αδιέξοδα, επηρεάζοντας αρνητικά όλους τους τομείς της ζωής μας, αλλά και του περιβάλλοντος.
Η ανεργία που αναμένεται σε ύψη ρεκόρ, η ακόμα μεγαλύτερη υπερχρέωση των νοικοκυριών, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, τα ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα που συρρικνώνονται, η απαξίωση της εκπαίδευσης, η εκποίηση του δημόσιου πλούτου, καθώς και τα τεράστια προβλήματα στο χώρο της υγείας, είναι θέματα που απαιτούν περισσότερο από κάθε άλλη φορά την αγωνιστική, ενωτική παρέμβαση των εργαζομένων και της νεολαίας.
Οι εργαζόμενοι, οι νέοι και η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας έστειλαν όλη αυτή την περίοδο με τους αγώνες τους σαφή μηνύματα. Δεν αντέχουν άλλο την υποβάθμιση και απαξίωση της ζωής τους. Διεκδικούν θετικές αλλαγές σε όλους τους τομείς, αρνούνται τον εργασιακό μεσαίωνα, αρνούνται τους αδιέξοδους μονόδρομους και αναζητούν εναλλακτικές λύσεις.
Την ίδια στιγμή, οι πολιτικές δυνάμεις, οι κοινωνικές οργανώσεις, όλοι οι δημοκρατικοί πολίτες και οι πνευματικοί άνθρωποι οφείλουν να υπερασπιστούν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση τα πολιτικά και δημοκρατικά δικαιώματα και να θέσουν φραγμούς στην εντεινόμενη καταστολή και τον αυταρχισμό, που συνοδεύει την εφαρμογή της παραπάνω πολιτικής.
Στο διεθνή χώρο, η κρίση της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ τροφοδοτεί νέους ανταγωνισμούς, νέες περιβαλλοντικές καταστροφές και νέους κινδύνους για την παγκόσμια ειρήνη, που γίνονται ιδιαίτερα αισθητοί στην ευρύτερη περιοχή μας. Ποτέ δεν ήταν πιο αναγκαίοι οι συντονισμένοι διεθνείς αγώνες κατά του πολέμου και του μιλιταρισμού, υπέρ της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας.
Στο σημερινό δύσκολο, εσωτερικό και διεθνές περιβάλλον, η ελπίδα βρίσκεται στους καθημερινούς αγώνες των εργαζομένων και της νεολαίας για την βελτίωση των όρων της ζωής τους, στο διαρκή αγώνα για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας δικαιοσύνης, ανεκτικότητας και αλληλεγγύης. Για μια άλλη Ευρώπη, απαλλαγμένη από το νεοφιλελευθερισμό και τον ευρωατλαντισμό και έναν κόσμο ειρήνης, κοινωνικής δικαιοσύνης και οικολογικής προστασίας.
Με την πεποίθηση και τη βεβαιότητα ότι το 2011 θα γίνουν βήματα προς την κατεύθυνση αυτή, η ΚΠΕ του ΣΥΝ εύχεται σε όλους τους συμπολίτες μας, Έλληνες και αλλοδαπούς, υγεία και ευτυχία.
Kεντρική Πολιτική Επιτροπή του Συνασπισμού
Καθώς διαβάζω την Ψυχή Βαθιά του Γιώργη Χαλατσά, πέφτω σε κάποια από τις τελευταίες σελίδες σε αυτή τη φράση. Κλείνω το βιβλίο και σκέφτομαι… Η ιστορία του Δήμου Πολύχρονου, ενός από τους «λησταντάρτες» που βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στην Αντίσταση, δίπλα στον Άρη Βελουχιώτη, μαζί με τον περίφημο Καραλίβανο. Φόβος και τρόμος των κατακτητών στα βουνά της Ρούμελης.
Ο Γιώργης Χαλατσάς μας χαρίζει μια πρωτοπρόσωπη αφήγηση-ντοκουμέντο. Ξεχνάς ότι υπάρχει ο συγγραφέας και νιώθεις ότι έχεις δίπλα σου τον ίδιο τον αντάρτη που μιλάει. Πλούσια ντοπιολαλιά, στιγμές χαραγμένες στη συλλογική μνήμη της περιοχής…
Διαβάζω πίσω πως το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1999 σε 500 αντίτυπα. Σκέφτομαι τα διάφορα best seller που υπερήφανα μας λένε οι εκδοτικοί οίκοι πως ξεπέρασαν την τάδε χιλιάδα ή βρίσκονται στην 25η έκδοση ή δεν ξέρω ποια… Ανούσιες τυποποιημένες ογκώδεις ιστορίες, που σε κάνουν να ξεχνιέσαι. Και ποιος θέλει να θυμάται;
Τι παράξενο να κρατάω στα χέρια μου αυτό το, σχεδόν, χειροποίητο βιβλίο ενός συγγραφέα που αποτελεί μάλλον μια εξαιρετικά ιδιότυπη περίπτωση για τα ελληνικά γράμματα. Κυρίως διηγηματογράφος, αλλά και δοκιμιογράφος, με έργο αναγνωρισμένο, δεν θέλησε ποτέ να κάνει δημόσιες σχέσεις, δεν θέλησε να ρίξει τη δουλειά του στο εμπορικό κύκλωμα. Προτιμούσε να βγάζει τα βιβλία του μόνος του και να τα μοιράζεται με όσους εκτιμούσε. Αναγνωρίζω μια παλικαριά στη στάση. Μια μοναδική καθαρότητα που τόσο λείπει στους καιρούς μας.
Ίσως γι’ αυτό και να τον γοήτευσε η προσωπικότητα του Δήμου Πολύχρονου που δόθηκε στον αγώνα χωρίς υστεροβουλίες. Και μέσα από τα δικά του μάτια βλέπει κι αυτός τον Καπετάνιο Άρη:
«…Μ’ εντυπωσίασε το σπαθάτο βλέμμα του και τα λόγια του που ‘βγαιναν κοφτά, στρογγυλά και μετρημένα σαν χάντρες. Όσο ζύγωνες κοντύτερα, τόσο καταλάβαινες ότι τούτος ήταν γεμάτος ψυχή. Ψυχή βαθιά. Είχε πιστέψει και μιλούσε με θυσία…».
Ο Γιώργης Χαλατσάς έφυγε, έτσι, όρθιος από κοντά μας το καλοκαίρι που μας πέρασε, διδάσκοντας ένα άλλο ήθος. Διάλεξε τους ήρωές του κυρίως μέσα από τα πρόσωπα ενός κόσμου που φεύγει. Από το 1956 που κυκλοφόρησε τα Διηγήματά του πέρασαν 54 χρόνια αδιάλειπτης δημιουργίας. Έγραψε σχεδόν 20 βιβλία που περιμένουν να τα ανακαλύψουμε ξανά…
Ελπίζω -παρά τη δική του στάση- να βρεθούν εκείνοι που θα πάρουν την πρωτοβουλία να συστήσουν στο κοινό αυτά τα προϊόντα γνήσιου πνευματικού μόχθου…
«…Αυτή ήταν η αντίσταση που κάναμε και σου λέει ο άλλος κολοκύθια-τούμπανα. Αλλά θα στο ειπώ καθαρά: Σαν και μας δεν ξέρω αν θα ματαφανούν στα βουνά…».
Την ώρα που πρόθυμοι συγγραφείς ξαναγράφουν την ιστορία, δημιουργώντας ένα κοινό με μνήμη νεκρή ή στρεβλή, τέτοια κείμενα είναι πιο χρήσιμα από ποτέ. Το ζήτημα είναι πώς θα δώσεις χώρο και τόπο στις αληθινές φωνές να εκφραστούν και να ακουστούν.
Χρειάζεται σίγουρα «Ψυχή Βαθιά». Πόσοι από εμάς την έχουμε;
ΥΓ. Το βιβλίο, σε περίπτωση που αναρωτιέστε, δεν έχει καμία εμφανή σχέση με την ομώνυμη ταινία. Βεβαίως, η ερμηνεία που έδωσε η κάθε πλευρά είναι χαρακτηριστική. Το βιβλίο πάντως προηγήθηκε κατά μια δεκαετία της ταινίας. Ο ήρωας του βιβλίο, Δήμος Πολύχρονος, ζούσε μέχρι το 1994…
Κώστας Στοφόρος